گفتار سوم:کشورهای عرب زبان
پیش از هر چیز باید یادآور شد آنچه امروزه به عنوان جهان عرب نام برده می شود، لزوماً و واقعاً عرب نیستند.در این راستا واقعیت تاریخی و حقیقی آن است که بسیاری از مردمان عرب زبان امروزی و نیز برخی کشورهای پر جمعیت عرب در اصل عرب نیستند که به عنوان مثال می توان از مردمان کشور عراق و نیز از کشورهای سوریه و مصر نام برد.اما به هر حال وقتی در زبان سیاسی امروز عبارت جهان عرب به کار می رود تقریباً همه این ها را نیز در بر می گیرد.
جهان عرب در سال ۲۰۱۱، با خیزش های مردمی و تحولاتی مهم روبه رو بوده است.این تحولات که سطح گسترده ای از کشورهای عربی را دربر گرفته، به ایجاد دوره ای از دگرگونی و بی ثباتی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا انجامیده است.خیزش مردمی باعث تغییر برخی رژیم ها ی سیاسی، کنار گذاشتن یا تضعیف برخی رهبران سیاسی و حداقل تلاش دولت های حاکم برای انجام برخی اصلاحات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و توجه به مطالبات مردمی شده است.با این حال، تحولات جدید سطح قابل توجهی از تنش ها، درگیری و مناقشه ها درون کشورها و هم چنین بین بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای ذی نفع در جهان عرب، به وجود آورده است.
تحولات جاری جهان عرب از منظرهای مختلف شایسته بررسی و مطالعه جدی و عمیق است؛ چراکه در حال دگرگون ساختن بسیاری از ویژگی ها و ساختارهای سیاسی امنیتی منطقه می باشد.در این راستا یکی از مسائل مهم قابل توجه، بررسی شرایط و روندهای جاری جهان عرب و ترسیم آینده خاورمیانه بر اساس اسم مؤلفه هاست.بدون شک تحولات جهان عرب در حال انتقال نظام های سیاسی و ساختار منطقه ای به مرحله متفاوت و جدیدی است که با شرایط گذشته یکسان نخواهد بود و بر این اساس، می توان با گذار از شرایط مقطعی حاضر، وضعیت جدیدی را برای آینده خاورمیانه انتظار داشت.