ب)ائتلاف منطقه ای گذشته
خاورمیانه و جهان عرب، بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی، شاهد ظهور و شکل گیری کشورهای جدیدی بود و با ظهور این کشور ها شکل گیری ائتلاف ها و محوربندی های مختلف در منطقه طی دهه های گذشته، برخی به مباحث و فکری مانند ملی گرایی، سوسیالیسم و یا بحث مردم سالاری می پردازند، اما به نظر می رسد این مسائل پایه ای نبوده اند بلکه نوع تعامل و رویکرد کشورها در قبال مسائل اصلی منطقه ای، یعنی نحوه تعامل با غرب و اسرائیل را می توان اساس ائتلاف ها و محوربندی ها قرار داد.محوربندی های منطقه ای از زمان جمال عبدالناصر تا کنون، عمدتاً بر اساس نوع رویکردها و تعاملات با اسرائیل و جهان غرب بوده است، به جز یک مورد یعنی حکومت صدام حسین در مقطع جنگ با ایران که با در هم ریختن تقسیم بندی فوق کشورهای عربی را به دو دسته موافق و مخالف خود تقسیم نمود.
البته در دهه ۱۹۹۰، می توانستیم شاهد تغییر و تحولاتی در این عرصه و بروز شرایط متفاوتی باشیم.در این دهه جهان عرب شاهد پیدایش نوعی هم گرایی و شکل گیری نوعی رهبری مشترک بود، در حالی که در گذشته این کشورها در قالب ائتلاف های متفاوت، عمدتاً در مقابل هم بودند.در دهه ۱۹۹۰، امیر عبدالله ولی عهد عربستان سعودی، مناسبات تنگاتنگی را با مبارک، رئیس جمهور مصر و حافظ اسد، رئیس جمهور سوریه ایجاد نمود و مصر دهه ۱۹۹۰، با مصر دهه ۱۹۸۰ . ۲۰۰۰، تفاوت های قابل ملاحظه ای داشت.حسنی مبارک از اواخر دهه ۱۹۸۰ نوعی گشایش و تعامل در قبال جهان عرب آغاز کرد و در مقال آمریکا و اسرائیل سیاست های مستقلی را اتخاذ نمود که باعث بهبود مناسبات با عربستان سعودی و سوریه شد.در نتیجه در این قطع ائتلاف بندی های گذشته ی کشورهای عربی، اعم از مترقی و غیر مترقی، متوقف شد.
هم گرایی نسبی و گسترش همکاری های جهان عرب، باعث شکل گیری نوعی ثبات و انسجام در رهبری جهان عرب شد.این ثبات و انسجام نیز به نوبه خود موفقیت جریان هایی نظیر جریان مقاومت و اوج گیری قدرت آن را باعث شد؛ به گونه ای که پیروزی مقاومت در جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰، محقق شد.با این حال در دهه ۲۰۰۰، با درگذشت حافظ اسد از یک سو و تلاش مبارک برای جانشینی پسرش از سوی دیگر، که آن را در برابر غرب و اسرائیل منعطف ساخت، هم گرایی پیشین دچار گسست شد.بر این اساس، در یک دهه گذشته جهان عرب شاهد تنش ها و بی ثباتی های جدی تر شد و با خیزش های مردمی در سال ۲۰۱۱، چالش های جدیدی در منطقه بروز نمود.