نتیجه گیری
خیزش های مردمی و تحولات جهان عرب در سال ۲۰۱۱، ابعاد مختلف، تأثیرات و پیامدهای مهمی برای منطقه خاورمیانه دارد و به خصوص روندها و دگرگونی های کنونی، بستری برای شرایط آینده است.خاورمیانه در گذشته از منظر نوع نظام های سیاسی حاکم و ائتلاف ها و محوربندی های منطقه ای، شرایط متفاوتی داشته است.به رغم حاکمیت رژیم های سیاسی جمهوری، پادشاهی و امارت های نفتی، ویژگی تمام آن ها اقتدارگرایی و انحصارگرایی سیاسی، تمرکز قدرت و عدم توجه به حقوق سیاسی مردم بوده است.در سطح منطقه ای نیز ائتلاف های منطقه ای مختلفی به خصوص بر اساس نوع تعامل با غرب و اسرائیل، وجود داشته است.
در شرایط حاضر، جهان عرب با تحولاتی روبه روست که ویژگی های خاص خود را دارد و روندهای کنونی، تعیین کننده وضعیت آینده منطقه است.ظهور جنبش هایی مردمی با ویژگی هایی مانند عدم خشونت، تأکید بر حقوق مردم، فقدان رهبری کاریزماتیک، اراده و جدیت مردمی، غیرعقیدتی بودن و مطالبه محور بودن، نشان دهنده حرکت های متفاوت از گذشته است که شرایط سیاسی و امنیتی منطقه را شکل خواهد داد.در مورد آینده منطقه خاورمیانه با توجه به تحولات جدید و ویژگی های خاص خود، از یک سو به مسائل و چالش های داخلی و از سوی دیگر به ائتلاف های منطقه ای و شرایط بازیگران می توان توجه کرد.از مهم ترین چالش های مسائل داخلی، چالش ایجاد مردم سالاری، مداخله خارجی، نیازهای اقتصادی و چالش های امنیتی است.درخصوص ائتلاف های منطقه ای در حال شکل گیری، می توان به دو محور اشاره کرد که یکی شامل گسترش شورای همکاری خلیج فارس است که دو کشور اردن و مغرب را نیز شامل می شود.این محور میانه رو، محافظه کار و خواهان حفظ وضع موجود است، اما نقش آن کاهش خواهد یافت.محور دوم کشورهای در حال تحول است که با محوریت مصر تشکل خواهد شد و نقش آن در منطقه پررنگ تر می شود؛ به گونه ای که خاورمیانه ای جدید با ویژگی های متفاوت را شکل خواهد داد.