پایانه شرکت می بایست دارای کاربری حمل و نقلی، بصورت ملکی با سند رسمی شش دانگ به نام شرکت و در یک محل متمرکز باشد.
پس از ارایه مدارک ثبتی مطابق با تعهدات مندرج درماده ۵ توسط شرکت و همچنین تنظیم قرار داد بیمه مسئولیت مدنی و نصب یک دستگاه رایانه جهت صدور بارنامه و بازدید نماینده سازمان از شرکت در صورت تطبیق مدارک مندرج در پرونده با وضعیت شرکت، مجوز فعالیت از سوی سازمان استان صادر می گردد. زمان اعتباز مجوز فعالیت صادره شش ماه بوده و در پایان این دوره هر یک از شرایط لازم برای صدور مجوز صادره توسط سازمان مورد بررسی قرار گرفته و در صورت احراز، پروانه فعالیت دو ساله برای شرکت صادر می گردد. در غیر این صورت صدور مجوز فعالیت منوط به احراز شرایط مربوط می باشد.
مبحث دوم: ضوابط تاسیس و بهره برداری از شرکت های حمل و نقل بین شهری مسافر
این ضوابط در سال ۱۳۹۰ از سوی سازمان راه داری و حمل و نقل جاده ای به ادارات کل حمل و نقل و پایانه های سراسر کشور ابلاغ گشته است.
در این ضوابط در تعریف شرکت حمل و نقل مسافر برون شهری آمده است که دیک شخصیت حقوقی که به منظور تصدی عملیات جابه جایی مسافر برون شهری تشکیل گردیده است و از سازمان پروانه فعالیت دریافت کرده است.
ایجاد شرکت: تقاضای تاسیس شرکت ضمن معرفی مدیر عامل واجد شرایط و اساسنامه پیشنهادی از طرف متقاضی می باید به سازمان استان ارائه گردد. موافقت با تاسیس شرکت یا ایجاد شعبه توسط سازمان اعلام می گردد، شروع و ادامه فعالیت شرکت مطابق مفاد ضوابط می باشد. پروانه فعالیت در مرحله اول به مدت یکسال صادر می گردد و در صورتی که فعالیت شرکت منطبق با ضوابط اعلام شده باشد در مراحل بعدی و هر مرحله به مدت دو سال قابل تمدید است. سازمان استان مکلف است به مجرد وصول درخواست تاسیس شرکت یا شعبه از سوی متقاضی، ضوابط مربوطه را طی نامه رسمی به متقاضی اعلام نماید. درخواست تاسیس شعبه ضمن معرفی مدیر شعبه از طرف شرکت می باید به سازمان استان محل شرکت اصلی ارائه گردد و در صورتی که شرکت واجد شرایط تشخیص داده شود مراتب از سوی سازمان استان محل یاد شده به سازمان استان محل افتتاح شعبه اعلام می گردد. شروط اولیه برای موافقت با تاسیس شعبه به شرح ذیل است:
-حداقل سه سال از شروع فعالیت شرکت اصلی گذشته باشد.
-فعال بودن شرکت و انطباق آن با مفاد مجموعه ضوابط.
تاسیس شعبه در خارج از محل مرکز اصلی شرکت، نیازمند به ثبت در حوزه تاسیس شعبه نمی باشد و در صورتی که شرکت اصلی درمرکز اصلی شرکت مطابق قانون به ثبت رسیده باشد خلاصه شرکت نامه و منضمات آن می باید قبلا در روزنامه رسمی و یکی از جراید کثیر الانتشار محل وقوع شعبه منتشر شده باشد. تاسیس دفتر نمایندگی علاوه بر این که مستلزم ثبت نمی باشد بلکه نیازمند به انجام تشریفات اخیرالذکر نیز نخواهد بود.
تاسیس و فعالیت شرکت حمل ونقل در مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی بر طبق قوانین و مقررات عمومی و با اخذ پروانه فعالیت از سازمان براساس ضوابط شهرهای درجه یک امکان پذیر می باشد. در مورد تاسیس شعبه در این گونه مناطق ضوابط شهرهای درجه ۲ می باید ملاک قرار گیرد. پس از تعیین مدیر عامل یا مدیر شعبه واجد شرایط و انتخاب نام مورد تایید دفتر حمل و نقل مسافر سازمان، شرکت می تواند به ثبت برسد و یا تغییرات لازم در اساسنامه آن بعمل آید. ثبت شرکت هیچ گونه تعهدی مبنی بر صدور پروانه فعالیت ازسوی سازمان ایجاد نخواهد نمود، مگر این که متقاضی کلیه شرایط ضوابط را برای اخذ پروانه فعالیت را احراز و فراهم نماید.
شرایط عمومی مدیر عامل، اعضای هیئت مدیره، مدیران شعب و مدیران دفاتر نمایندگی شرکت:
الف- تابعیت ایران
ب- متدین به یکی از ادیان رسمی کشور
ج- انجام خدمت نظام وظیفه یا دارا بودن معافیت دائم
د- ارائه گواهی عدم سوء پیشینه کیفری موثر که نشان دهنده عدم محرومیت از حقوق اجتماعی باشد.
ه- عدم اعتیاد به مواد مخدر
و- احراز صلاحیت فردی براساس آیین نامه اماکن
بنداول: انواع وسایل نقلیه
الف) وسیله نقلیه عمومی: به یکی از انواع خودروهای اتوبوس، میدی باس، مینی بوس، ون یا سواری کرایه با پلاک عمومی ( نارنجی) اطلاق می گردد که به امر جابه جائی مسافر اختصاص یافته است.
ب) وسیله نقلیه ملکی: وسیله نقلیه عمومی است که مالکیت آن طبق سند رسمی قطعی بنام شرکت حمل ونقل باشد.
ج) وسیله نقلیه تحت پوشش: وسیله نقلیه عمومی است که طی قرار داد همکاری فی ما بین شرکت و مالک وسیله نقلیه بمدت حداقل یکسال با شرکت همکاری می کند.
بند دوم: درجه بندی شهرها
- شهرهای درجه یک: تهران – مشهد – اصفهان – تبریز – شیراز – اهواز
- شهرهای درجه دو: مراکز استان ها به جز شهرهای درجه یک.
- شهرها و مناطق درجه سه: سایر شهرها و مناطق کمتر توسعه یافته.
بند سوم: انواع پایانه
پایانه عمومی: محلی است که با تایید سازمان برای استقرار دسته جمعی و فعالیت چند شرکت حمل و نقل مسافر در نظر گرفته شده است و صرف نظر از نوع مالکیت آن، عملاً بیش از یک شرکت مسافربری در آن استقرار داشته باشد.
پایانه اختصاصی: پایانه ای است که صرفا برای استفاده و فعالیت اختصاصی یک شرکت براساس ضوابط مورد استفاده واقع می شود.
شروع و ادامه فعالیت در شهرهایی که فاقد پایانه عمومی است و یا در پایانه عمومی محلی برای اختصاص به فعالیت آنان موجود نیست منوط به فراهم نمودن پایانه اختصاصی بصورت ملکی با سند ر سمی به نام شرکت می باشد. در شهرهای دارای پایانه عمومی، فعالیت در پایانه اختصاصی با اخذ مجوز از سازمان و صدور پروانه ساخت توسط شهرداری بلامانع می باشد.