ب)شکل گیری ائتلاف ها و محوربندی های جدید
تحولات عربی، ائتلاف های منطقه ای گذشته از جمله محور موسوم به محور اعتدال عربی ر ا دگرگون ساخته است و محورها و اعتلاف های جدید منطقه ای در حال شکل گیری است؛ بر این اساس در خاورمیانه ی آینده می توان ائتلاف های منطقه ای متفاوت و جدیدی را شاهد بود.
اولین ائتلاف یا محور که هم اکنون در حال شکل گیری است و اعضاو نقش آفرینی آن نیز مشخص می باشد، ائتلاف نوینی با گسترش عملی شورای همکاری خلیج فارس است که دو کشور اردن و مراکش را نیز در بر گرفته است. یکی از ویژگی های مهم این ائتلاف در سیاست خارجی و منطقه ای و تعلق خاطر به غرب میانه روی است.ویژگی دوم این ائتلاف محافظه کار بودن رژیم های عضو به استثنای قطر است که رویکردها و جسارت های خاص خود را دارد.این کشورها حاضر به سرمایه گذاری مادی و حمایت در بسیاری از حوزه های رقابت منطقه ای هستند، با این حال تمایلی به مشارکت و رویارویی مستقیم ندارند.یکی دیگر از ویژگی های این رژیم ها آن است که هیچ سابقه ای در برخورد مستقیم یا غیرمستقیم با اسرائیل ندارند و به رغم برخی موضع گیری ها و اظهارات، هیچ گاه وارد برخورد مستقیم با اسرائیل یا حمایت از گروه هایی که برخورد مستقیمی با اسرائیل دارند، نمی شوند.
ویژگی چهارم ائتلاف مورد اشاره این است که این رژیم های محافظه کار و سنتی، تلاش می کنند تا تعریف جدیدی از مردم سالاری ارائه دهند.در این رویکرد به مردم سالاری، بیشتر بر مفهوم آزادی بیان تأکید می شود، با این حال این نوع آزادی نیز تعریف محدودی دارد.به عنوان نمونه در عربستان سعودی، آزادی بیان به اظهارات مربوط سایر کشورها معطوف است و مسائل داخلی و به خصوص حوزه پادشاه نباید مورد پرسش واقع شود ویژگی پنجم اعضای این ائتلاف آن است که در جهت سقوط نظام های سیاسی و وضع موجود تلاش نمی کنند.تنها استثنا در این خصوص سوریه است و نوع رویکردهای مربوط به سوریه نیز عمدتاً از رقابت های عربستان سعودی با سایر بازیگران منطقه ای، به خصوص ایران و عراق، ناشی می شود.
محور دوم در حال شکل گیری در منطقه شامل مجموعه کشورهای دچار تحولی است که با توجه به نوعی شرایط و سرنوشت مشابه، گونه ای هم اندیشی و هم گرایی در بین آن ها وجود دارد.این محور شامل کشورهای مختلف است و با چالش ها مسائل متعدد نیز روبروست.در این محور سوریه با مناقشات و درگیری های جدی داخلی به همراه مداخلات خارجی مواجه است که نقش این کشور را تضعیف می کند.تونس و مصر چالش های مهمی را پیش رو دا رند که یکی از آن ها مناقشه و رقابت زود هنگام لاتیک ها و اسلام گراهاست.
در محور کشورهای در حال تحول، مصر از جایگاه مرکزی ومهمی برخوردار است که از پیشینه تمدنی و توانمندی های سیاسی و هم چنین موقعیت حساس و مهم (استراتژیک) آن کشور ناشی می شود.مصر کشوری پیشتاز در تحولات جهان عرب از جمله مسائل اعراب و اسرائیل محسوب می شود و در حال حاضر، تلاش می کند تا نوعی هویت مدنی جدید متعادل را خلق کند.این کشور میکوشد تا تعریف جدیدی از رابطه مردم سالاری و اسلام غیرسنتی ارائه دهد و به کانون کشورهای این محور تبدیل شود.مصر در حال الگو سازی و ارائه الگوی جدیدی از روابط با آمریکا و اسرائیل و به خصوص تشکیل جبهه جدیدی از ایستادگی یا ممانعت در جهان عرب است.البته محور دوم، با چالش های دیگری مانند چالش های اقتصادی نیز مواجه خواهد شد.