چالش ها و ضعف های چین در راه ابر قدرتی(محمد رسولی)

 ت)معضلات ناشی از ساختار سیاسی

 

ساختار سیاسی چین علی­رغم پیچیدگی بسیار و برخورداری از ساختار درهم تنیده­ ی بوروکراسی حزب کمونیست و ضمانت­ های اجرایی آن، به دلیل بسته و محدود بودن و هم ­چنین عدم گردش نخبگان در حوزه­های مختلف، دارای معضلات اساسی بوده و از نقطه

نظر دیدگاه­ ها و نگرش­ های بین ­المللی نقطه ضعف اساسی این کشور به حساب می­آید.حزب کمونیست چین از سال ۱۹۴۹ بر این کشور حکومت کرده است.این حزب هیچگونه مخالفی را تحمل نکرده و غالباً با ناراضیان برخوردی بسیار خشونت آمیز داشته است.

در واقع امروزه نه نفر در قالب یک ساختار هرمی قدرت که دامنه آن به شهرها و روستاها و محل اشتغال مردم نیز می­رسد بر چین حکومت می­کنند.این نه نفر هرگز در هیچ انتخاباتی که در آن رقابت وجود داشته باشد شرکت نداشته ­اندو به یمن پشتیبانان خود،

توانایی ­هایشان به درجات بالای قدرت رسیده است.میزان قدرت آن­ ها به موقعیت ­شان در فتر سیاسی حزب کمیته­ ی دائمی آن بستگی دارد و روابط شخصی در چین بیش از عنوان و مقام، اهمیت و کارایی دارد.میزان نفوذ و قدرت هر سیاست­مدار در این کشور

بستگی به میزان وفاداری او به رهبران بالاتر از خود و همچنین افراد تحت ­الحمایه­ اش دارد. به همین دلیل بود که دنگ شیائوپیگ مدت ­ها پس از استعفا، هنوز رهبر بزرگ چین محسوب می­شد و اکنون سیاست­مداران قدیمی حزب کمونیست چین در تصمیم ­گیری­های بزرگ

نقش اساسی ایفا می­کنند. بخش­ های اصلی ساختار حکومتی چین که همگی دارای ساختار بسته و غیر منعطفی هستند عبارتند از:

حزب کمونیست: حزب کمونیست چین با ۶۶ میلیون عضو، بزرگ­ترین حزب سیاسی در جهان به­ شمارمی­رود. این حزب بسیاری از جنبه­ های زندگی مردم از جمله مواد درسی مدارس، برنامه های تلویزیون، مسکن و اشتغال و حتی تعداد فرزند، نظارت و نفوذ دارد.

اعضای حزب را عمدتاً مقامات دولتی، افسران ارتش و کارگران نمونه تشکیل می­دهند. ازاین رو حزب نماینده واقعی کشور چین نیست.

تنها هفده درصد از اعضای آن زن هستند و هفتادو هشت درصد اعضا بیش از سی و پنج سال سن دارند.با این همه تلاش­ هایی برای جذب جوانان به حزب در حال انجام است. پیوستن به حزب کمونیست برخورداری از مزایای قابل توجهی را به همراه دارد که دلیل

افزایش اعضای حزب را توجیه می­کند و اطلاعات بهتر و دقیق­تری در اختیار اعضای حزب قرار می­گیرد، فرزندان آن­ها از آموزش بهتر برخوردار می­شوند و برای برخی شغل­ها نیز تنها اعضای حزب کمونیست می­توانند درخواست کنند.از آن­جایی که روابط شخصی در چین بالاتر از

توانایی افراد قرار می­گیرد، اعضای حزب سعی می کنند با تصمیم سازانی که بر شغل آن ها و زندگی آن ها تأثیر می گذارند ارتباط و آشنایی برقرار کنند.

در رأس اهرم قدرت رسمی، کنگره ملی خلق قرار گرفته که هر پنج سال یکبار بیش از دو هزار نفر از نمایندگان حزب از سرایر چین گرد هم می آیند. وظیفه اصلی کنگره انتخاب کمیته مرکزی است که دویست عضو اصلی و صد و پنجاه عضو پایین مرتبه دارد.

اکثر این افراد از پیش تعیین شده اند. در مقابل، کمیته مرکزی وظیفه انتخاب اعضای دفتر سیاسی جدید حزب، که قدرت تصمیم گیری در آن متمرکز می شود را دارد.

دیگر بخش های اصلی حزب عبارتند دفترخانه حزب که بخش اداری آن است، و بخش سازماندهی که بر هزاران مأمور حزب نظارت می کند، پرونده های مربوط به عملکرد آن ها را در اختیار دارد و در مورد ارتقا مقام آن ها تصمیم می گیرد.

دفتر سیاسی: تمام تصمیماتی که بر ۳/۱ میلیارد نفر سکنه چین تأثیر می گذارد در درجه اول مورد بحث و تأیید گروهی قرار می گیرد که عضو دفتر سیاسی و هسته اصلی قدرت هستند.۲۴ عضو آن توسط کمیته مرکزی حزب انتخاب می شوند اما قدرت واقعی در دست کمیته ثابت نه نفره آن است که به مثابه یک کابینه داخلی عمل می کند و از مهم ترین و بانفوذ ترین رهبران کشور تشکیل می شود.

انتخاب اعضای دفتر سیاسی پس از بحث و تحقیقات دقیق در باره سابقه آن ها  انجام می گیرد و یکی از شرایط اصلی آن داشتن سابقه کار موفقیت آمیز برای حزب کمونیست است.

اعضای کمیته دائمی، سمت های دبیرکلی حزب، نخست وزیری و کنگره ملی خلق، ریاست کمیسون انضباطی و بازرسی را به عهده می گیرند. این گروه و افراد مورد حمایت آن ها قدرت مطلق سیاسی را به عهده دارند.

در چین برای حل اختلافات بر سر خط مشی سیاسی انتخاباتی برگزار نمی شود، این دفتر سیاسی حزب است که هسته اصلی قدرت را در چین تشکیل می دهد.

بزرگان حزب: مقامات بلند پایه حزب کمونیست حتی پس از آن که رسماً از قدرت کناره گیری کرده اند بر تصمیمات و انتصابات نفوذ دارند. مورد روشن چنین اعمال نفوذی مقابله ارتش چین با تظاهرات کنندگان هوادار مردم سالاری در میدان تیان آنمن در سال ۱۹۸۹

به دستور دنگ شیائوپینگ رهبر پیشین و دیگر بزرگان حزب است و نه کمیته دائمی حزب. بزرگان حزب از رفاه و مزایای زیادی برخوردارند. از جمله گارد محافظ، خانه مجلل و دسترسی به اسناد و مدارک محرمانه.

ساختار سیاسی و فساد:ساختار سیاسی بسته چین منجر به این شده که مشکلات بزرگی هم چون قساد سیاسی و اقتصادی در این کشور نسبت به کشورهای دیگر به مراتب بیشتر شده و نمود بارزتری به خود بگیرد.

فساد فزاینده در چین به نحوی که این کشور را به یکی از اولین کشورهای دارنده ی فساد ساختاری تبدیل کرده است، یکی از مهم ترین معضلات این کشور به شمار می رود.

این مسأله از چند منبع ناشی می شود. فرصت ها و ابزارهایی که در نتیجه رشد بالای اقتصادی و هرچه بازتر شدن اقتصاد چین برای مفسدان ایجاد می شود، ماهیت ناقص و کاربرد متناقض اصلاحات اقتصادی و جنبه هایی از سنت های چینی و هنجارهای فرهنگی که ریشه در آیین کنفسیوس دارد، از جمله مهمترین عوامل ایجاد فساد سیاسی در این کشور به شمار می روند.

ساختار سیاسی پیچیده ی متمرکز، برخی از تسهیلات و زمینه های ایجاد شده از سوی سازمان های دولتی چینی که شامل برخی واسطه ها و هم چنان ارتباطات شخصی می شود، می تواند به گسترش فساد در سطوح مختلف کمک کند.

فساد به طور معمول در همه ی بخش ها مشاهده می شود اما در برخی قسمت ها بیشتر به چشم می آید.

فساد در بخش قضایی بسار شایع است و موارد بسیاری از رشوه گیری مقامات رسمی و قضات به منظور تأثیر گذاشتن فرآیندها و احکام قضایی گزارش می شود.

هم چنین در زمینه اخذ برخی مجوزهای دولتی و پروانه های معاملاتی و تجارتی فساد گسترده ای وجود دارد و این مسأله به خصوص در مناطق فقیر نشین به عنوان راه کسب درآمد مطرح است.

هم چنین فساد در پروژه های ساخت و ساز هم فراگیر و هم تا حدی نهادینه شده است.مقدار زیادی از بودجه ها و وجود پروژه ها به علت فساد رفتاری و شخصی از دست می رود.

این امر در موارد بسیاری منجر به ساخت و سازهای ناامنی شده است که در آن کیفیت و اصول زیربنای رعایت نشده است.علاوه بر این مشکلات گسترده ای در بخش معدن ، بانک داری، مالیاتی و ادارات گمرک و بخش حمل و نقل وجود دارد که تحت تأثیر نفوذ و فساد برخی مفسدان، عملکرد نامطلوبی داشته است.