حقوق حمل و نقل ۱۶ نوشته: محمد رسولی

بند اول: برخی اهداف اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای

  • دفاع از منافع شاغلین در صنعت حمل و نقل جاده ای بر پایه سیاست های مشترک مورد توافق موسسات عضو اتحادیه.
  • همکاری در تهیه اسناد مورد لزوم در حمل و نقل جاده ای چون CMR  و فرم های بارنامه و غیره به صورت یک شکل و هماهنگ در سطح جهانی.
  • هماهنگی و توازن روابط بین اعضای خوود تو تشویق شاغلین کارآمد از طریق دادن جوایزی چون دیپلم افتخار به بهترین راننده.
  • ایجاد شبکه های همکاری در زمینه برقراری خدماتی چون تعمیرات اضطراری، تدارک وسیله نقلیه و یا راننده جانشین، محل اسکان موقت و در صورت نیاز بستری کردن مسافرین و رانندگان صدمه دیده.

بند دوم: تشکیلات سازمانی اتحادیه بین المللی حمل ونقل جاده ای

تشکیلات این اتحادیه بین المللی شامل ۵ بخش به شرح زیر است:

  1. کنگره ایرو: که هر سال یکبار در یکی از کشورهای مورد توافق اعضا تشکیل و ضمن ارائه راهکارهای لازم به اتحادیه و اعضا، این امکان را برای اعضای خود فراهم می کند تا حضوراً مشکلات خود را مطرح و تجربیات خود را برای دیگر اعضای سازمان بیان کنند.
  2. شورای مدیریت یا مجمع عمومی: که بالاترین مرجع تصمیم گیری ایرو می باشد.

-تعیین سیاست های کلی سازمان

-تصمیم گیری درباره تمام فعالیت هایی که در صلاحیتش قرار می گیرند.

-قبول یا رد تقاضای عضویت

-انتخاب اعضای هیات مدیره سازمان

۳٫هیات مدیره ایرو: که در بخش اجرایی تشکیلات ایرو محسوب می شود. هیات مدیره ایرو از یک مدیر عامل و هشت عضو هیات مدیره تشکیل می شود و وظیفه نظارت بر امور اجرایی سازمان را به عهده دارد.

۴٫ کمیته های مشورتی: که بعنوان مرجع مشورتی در موضوعات هفت گانه زیر برای ایرو فعالیت می کنند:

-فنی

-حقوقی

-ایمنی جاده

-مسائل گمرکی

-روابط کاری

-اساسنامه

۵٫ کمیته های ارتباطی: با توجه به این که مقر بیشتر سازمان های بین المللی فعال در عرصه تجارت و حمل و نقل بین المللی در بلژیک و پایتخت آن بروکسل است، ایرو برای ارتباط بهتر با این سازمان ها و جوامع اروپایی، سه کمیته که هر یک در هر موضوعات سه گانه زیر فعال هستند را تشکیل و از سال ۱۹۷۳، ایرو یک نماینده دایمی در بلژیک برای پیگیری مصوبات این کمیته های ارتباطی مستقر نموده است. کمیته های سه گانه ارتباطی ایرو در بروکسل عبارت اند از:

  1. کمیته ارتباطی برای حمل و نقل حرفه ای مسافر
  2. کمتیه ارتباطی برای حمل و نقل حرفه ای کالا
  3. کمیته ارتباطی برای حمل و نقل به حساب شخصی

۶٫ دبیرخانه ایرو: که بخشی از تشکیلات ایرو است که وظایف دبیرخانه ای را برای بخش های پنج گانه دیگر ایفا می نماید. محل استقرار دبیرخانه ایرو شهر ژنو در کشور سوئیس می باشد.

بند سوم: آشنایی با دفترچه تیر/ کارنه تیر

سندی است گمرکی که برای ترانزیت بین المللی کالا در چارجوب کنوانسیون تیر در کشور مبدا صادر می شود و به موجب آن کالا در وسیله نقلیه جاده ای به طور پلمب شده از خاک کشورهای بین راه عبور می کند و تا مقصدی نیازی به انجام تشریفات گمرکی مربوط به ترانزیت در مرزهای ورودی و خروجی این کشورها طبق قوانین داخلی آن ها خواهد بود.

در حمل و نقل بین المللی جاده ای، وسایل نقلیه و کالاها برای عبور ( ترانزیت) از خاک هر کشور باید در مرز ورودی، پس از تنظیم اظهارنامه ترانزیت مورد بازرسی گمرکی قرار گیرد و صاحب کالا بسته به مقررات داخلی آن کشور سپرده نقدی یا ضمانت نامه تودیع کند و در اظهار نامه متعهد گردد که کالا تا موعد مقرر در پروانه ترانزیت از مرز خروجی تعیین شده خارج خواهد شد. در اغلب موارد این تشریفات گمرکی سبب تاخیر و معطلی وسیله نقلیه می شود و هزینه های اضافی به بار می آورد.

به منظور تسریع در حمل و نقل بین المللی، کاستن از تشریفات گمرکی و جلوگیری از خسارت های احتمالی در جریان ترانزیت بین المللی کالا، کنوانسیونی تحت عنوان ( کنوانسیون گمرکی مربوط به حمل و نقل بین المللی کالا در جاده ها تحت کارنه های تیر) به ابتکار اتحادیه بین المللی حمل و نقل جاده ای (IRU) در سال ۱۹۵۹ منعقد شد که در سال ۱۹۷۵ جای خود را به کنوانسیون دیگری به همین نام داد.

طبق این کنوانسیون سندی برای ترانزیت بین المللی کالا صادر می شود که کارنه یا دفترچه بیمه تیر نام دارد و بدین منظور اعضای کنوانسیون موظف اند سازمانی را برای صدور کارنه تیر و تضمین پرداخت هزینه های ناشی از تخلفات از مقررات کنوانسیون تعیین نمایند. به موجب قانون الحاق ایران به کنوانسیون مزبور، مورخ ۱۳۶۳، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن به عنوان موسسه صادر کننده و ضامن کارنه تیر مشخص شده است:

(( دفترچه های تیر توسط سازمان بین المللی حمل و نقل جاده ای، طبق فرم هایی خاص که در کنوانسیون قید شده است، چاپ می گردد و در اختیار موسسات ضامن هر کشور قرار می گیرد)).

همان طور که پیش از این اشاره شد، موسسه ضامن عبارت است از موسسه ای که توسط مقامات ذی صلاح گمرک یک کشور متعاهد به عنوان ضامن اشخاصی که از رویه تیر استفاده می کنند پذیرفته شده باشد.

وظیفه موسسه ضامن عبارت است از:

  1. صدور دفترچه تیر.
  2. ضمانت خسارات وارده ناشی از عملیات تحت پوشش دفترچه تیر.

مدت اعتبار دفترچه تیر توسط موسسه ضامن روی آن مشخص می شود که در آن مدت گمرکات می توانند آن را مورد پذیرش قرار داده ، شروع عملیات تیر را تایید نمایند.

شرکت حمل و نقل پس از تحویل گرفتن دفترچه تیر از موسسه ضامن، دارنده دفترچه تیر محسوب می گردد، لذا ضمن کنترل این که اسم و نشانی وی، تاریخ اعتبار دفترچه تیر به درستی قید شده باشد و پس از اجازه بارگیری توسط گمرک و بارگیری کامیون، مشخصات کامیون و کالا و مقصد کالا دقیقاً در روی جلد سند زرد رنگ در محل مناسب خود نوشته می شود:

گمرک مبدا پس از ارزیابی کالا و مطابقت کامل کالا با پروانه گمرکی و اسناد و کنترل کامل و احراز شرایط کامیون در تطابق کامل با شرایط مذکور در کنوانسیون تیر اجازه بارگیری را صادر و پس از بارگیری و الحاق شروع عملیات حمل و نقل تیر را با ثبت، مهر و امضا دفترچه تیر تایید می نماید.

گمرک مقصد با اخذ مدارک لازم با کنترل اولیه اسناد و اطمینان از این که کالا و ردیف مرزی دفترچه تیر مربوط به آن مقصد می باشد، اجازه ورود کامیون به داخل محوطه گمرک را می دهد.

پس از کنترل سلامت چادر کامیون، محفظه بار، پلمب الصاقی و …. نسبت به تخلیه کامیون اقدام می نماید و پس از تطبیق کامل کالای تخلیه شده با اسناد، با ثبت مشخصات کالا و کامیون در دفتر ردیف مرزی و قسمت فوقانی برگ سبز رنگ را جهت نگه داری در سوابق خود از دفترچه جدا و قسمت وسط برگ سبز را نیز از دفترچه تیر جدا و با نامه به گمرک مبدا یا مرزی جهت تسویه ردیف مرزی خود می فرستد و لاشه دفترچه تیر را به نماینده شرکت حمل و نقل ( دارنده) تحویل می نماید.

گرچه کارنر تیر، حمل کننده و صاحب کالا را از الزام به تنظیم اسناد گمرکی کشورهای بین راه و تودیع سپرده یا ضمانت ویژه ترانزیت معاف می دارد، ولی مانع اجرای محدودیت ها و نظارت مالی که طبق مقررات داخلی این کشورها در زمینه های اخلاقی، بهداشتی و امنیت عمومی وجود دارد، نمی شود و وصول عوارضی را که ممکن است به موجب همین مقررات پیش بینی شده باشد، منتفی نمی سازد.

بند چهارم: اصول حاکم بر سیستم ترانزیتی TIR

اصول حاکم بر رژیم گمرکی تیر که به منظور ایجاد اطمینان از امکان حمل کالا در طول مسیر با حداقل اختلال و حداکثر حفاظت تحت نظر گمرکات کلیه کشورهای مسیر ترانزیت، به مرحله اجرا گذاشته شده است، شامل پنج شرط اساسی، تحت عنوان پنج رکن اساسی سیستم ترانزیت گمرکی تیر است که به شرح زیر می باشد:

  1. کالا بایستی در وسایل نقلیه یا کانتینرهای مطمئن از نظر گمرک، حمل شود؛
  2. هر گونه ریسکی در حقوق ورودی کالا در طول مسیر ترانزیت، بایستی به وسیله یک ضمانت بین المللی معتبر تحت پوشش قرار گیرد؛
  3. کالا بایستی به وسیله یک سند گمرکی قابل قبول بین المللی که در کشور مبدا گشایش و مورد استفاده واقع شده و بعنوان یک سند کنترل گمرکی در کشورهای مبدا بین راهی و مقصد عمل می نماید، همراهی شود.
  4. اقدامات کنترلی بعمل آمده در کشور مبدا بایستی توسط کلیه کشورهای مسیر عبور و کشور مقصد مورد پذیرش باشد.
  5. از طر یق استقرار سیستم بین المللی مبادله الکترونیکی اطلاعات کارنه تیر، که با همکاری مشترک گمرکات کشورها، موسسات ضامن ملی و اتحادیه حمل و نقل بین المللی جاده ای ( ایرو) صورت می گیرد، سیستم ترانزیتی تیر ، مورد حفاظت و کنترل قرار گیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *